Teelbalkanker
Wat is teelbalkanker en zijn er risicofactoren?
De geslachtsorganen van de man bestaan uit de penis, de balzak en de prostaat. In de balzak zitten twee teelballen (ook zaadballen, testes of testikels genoemd). Die produceren naast het mannelijk hormoon testosteron ook zaadcellen en zaadvocht. Samen met prostaatvocht vormt dat sperma dat nodig is voor de voortplanting.
Teelbalkanker ontstaat doordat in een van beide teelballen of in beide teelballen cellen zich ongecontroleerd vermenigvuldigen in een van de teelballen of in de twee teelballen en daar dan een kwaadaardig gezwel vormen. Een andere woord voor teelbalkanker is testiscarcinoom.
Teelbalkanker ontstaat meestal in de cellen die het zaad produceren, de kiemcellen. Zo'n tumor heet kiemceltumor. Daarnaast zijn er enkele zeldzame soorten teelbalkanker die ontstaan uit teelbalcellen met een andere taak. Hier gaat het alleen over kiemceltumoren.
Er zijn verschillende types kiemceltumoren. Het onderscheid in verschillende types is gebaseerd op de soort cellen in de tumor. Tussen de verschillende types verschilt het tempo waarin de tumor groeit en de mate waarin er uitzaaiingen opduiken. Het type kiemceltumor speelt een rol om te bepalen welke behandeling van teelbalkanker het meest geschikt is.
De tumor komt typisch voor tussen de leeftijd van 18 en 40 jaar. Mannen met niet-ingedaalde teelballen bij de geboorte of verminderde fertiliteit kunnen een iets hogere kans hebben op de ontwikkeling van teelbalkanker.
Welke symptomen geeft teelbalkanker en hoe wordt de diagnose gesteld?
De meeste mannen die teelbalkanker krijgen, hebben eerst zelf iets opgemerkt aan een teelbal: een vergroting van de teelbal en/of een verharding in de teelbal waardoor die anders aanvoelt een dof, zwaar gevoel in de onderbuik, achter of in de balzak zelf
Andere symptomen van teelbalkanker kunnen zijn:
- zwelling van de borstklieren of van het gebied rond de tepels, met of zonder pijn
- vermoeidheid of gewichtsverlies zonder aanwijsbare reden
Er zijn ook mannen bij wie teelbalkanker ontdekt wordt omdat ze klachten hebben door uitzaaiingen. Die klachten kunnen veroorzaakt zijn door een zwelling van de lymfeklieren. Daardoor kun je pijn krijgen. Bijvoorbeeld buikpijn of rugpijn. Uitzaaiingen in de longen kunnen leiden tot kortademigheid of bloed ophoesten. Hersenuitzaaiingen kunnen hoofdpijn geven. Heb je last van een van die klachten? Ga dan zo snel mogelijk langs bij je huisarts.
Voor het stellen van de diagnose gebruiken we volgende onderzoeken:
- een bloedonderzoek spport tumormarkers of tumormerkers op
- een echografie van de teelbal en de buik
Wijzen het lichamelijk onderzoek, het bloedonderzoek en de echografie op teelbalkanker? Dan is weefselonderzoek nodig voor de definitieve diagnose. De uroloog neemt de teelbal of het gezwel in de teelbal chirurgisch weg via een liesincisie. Daarna onderzoekt het laboratorium of er in het weggenomen weefsel kwaadaardige cellen zitten.
Als de diagnose teelbalkanker valt, kunnen nog andere onderzoeken volgen om te zien of er mogelijk uitzaaiingen zijn elders in het lichaam: een CT-scan, een MR-scan (MRI), een botscan of een PET-CT-scan.
Hoe wordt teelbalkanker behandeld en wat zijn de overlevingskansen?
De basisbehandeling van teelbalkanker is de teelbal wegnemen waarin de tumor zit. Afhankelijk van de soort teelbalkanker, van het stadium van de ziekte en van het risico op aantasting van de lymfeklieren in de buik, volgt eventueel een nabehandeling met radiotherapie en/of chemotherapie.
In bepaalde gevallen is actieve opvolging ook een mogelijkheid. Die optie heet ook actieve monitoring, actieve observatie of oplettend afwachten (in het Engels watchful waiting). Het verloop van de teelbalkanker wordt dan nauwkeurig gevolgd in controleonderzoeken. Zodra het bloedonderzoek of de scans wijzen op actieve kankercellen, stelt de arts een nabehandeling voor met radiotherapie en/of chemotherapie.
Stel je arts gerust vragen over de voorgestelde behandelmogelijkheden en over mogelijke bijwerkingen van de behandeling. Als je twijfelt, kan een tweede mening van een andere specialist verhelderend en nuttig zijn.
Bij kanker hoor je vaak spreken van de 'vijfjaarsoverleving'. Dat is het percentage van patiënten dat vijf jaar na de diagnose nog leeft. Bij teelbalkanker in een vroeg stadium (stadium I en II) ligt dat cijfer zeer hoog: de kans op genezing bedraagt 97 tot 100 procent. Dat betekent dat 97 tot 100 procent van de behandelingen een genezend effect heeft. Als er uitzaaiingen zijn op afstand, ligt de vijfjaarsoverleving lager.
Hoe vroeger je kanker ontdekt is en hoe lager het stadium is bij de diagnose, hoe beter je kansen meestal zijn. Elke situatie is uniek en overlevingscijfers geven alleen een globaal beeld. Niemand kan voorspellen wat er bij jou precies zal gebeuren. Praat erover met je arts: hij kent je situatie het best.
bron: Kom op Tegen Kanker